Sztuczna inteligencja wkracza do świata projektowania wnętrz, otwierając nowe możliwości dla architektów i designerów. Eksperci z Politechniki Krakowskiej kierują międzynarodowym projektem AInterior, który łączy tradycyjne techniki aranżacji przestrzeni z nowoczesnymi narzędziami AI. Celem inicjatywy jest opracowanie innowacyjnych metod edukacyjnych i stworzenie inteligentnych narzędzi wspierających projektowanie estetycznych, ergonomicznych i inkluzywnych wnętrz. W przedsięwzięciu, finansowanym z programu Erasmus+, wspólnie z Politechniką Krakowską uczestniczą uczelnie z Włoch, Hiszpanii i Łotwy: Politechnika Mediolańska, Uniwersytet San Pablo w Madrycie, Uniwersytet Nauk Stosowanych w Rydze oraz Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.
– Rozwój sztucznej inteligencji w projektowaniu wnętrz otwiera nowe możliwości, ale też stawia przed projektantami wyzwania. Niezbędne jest przyswojenie nowych technologii wspomagających projektowanie, które umożliwią świadome i odpowiedzialne ich wykorzystanie. Dlatego ważnym elementem naszego projektu jest stworzenie metodologii dydaktycznej, która będzie łączyć nowoczesne technologie z tradycyjnymi technikami projektowania wnętrz, takimi np. jak budowanie przestrzennych modeli architektonicznych – mówi dr inż. arch. Elżbieta Kusińska z Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, jedna z koordynatorek projektu “The use of AI tools in interior design to create aesthetic, inclusive and sustainable built environment – AInterior”.
Wśród głównych jego celów jest zwiększenie konkurencyjności absolwentów uczelni technicznych na rynku pracy, dzięki wyposażeniu ich w umiejętności wykorzystania AI oraz pracy w zróżnicowanych zespołach.
Najważniejszym celem międzynarodowej współpracy jest nauczenie studentów projektowania inkluzywnych wnętrz, a więc takich, które spełniają potrzeby osób o różnym stopniu sprawności i różnych potrzebach. – Dzięki zastosowaniu algorytmów sztucznej inteligencji do analizy preferencji użytkowników i ich indywidualnych potrzeb możliwe jest stworzenie innowacyjnych metod projektowania wnętrz, które wychodzą tym preferencjom i potrzebom naprzeciw. Nowe rozwiązania edukacyjne, nad którymi pracujemy w projekcie AInterior, pozwolą studentom, architektom i projektantom na tworzenie przestrzeni bardziej dostępnych, funkcjonalnych i estetycznych – tłumaczy dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK z Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego WA PK, liderka zespołu Politechniki Krakowskiej odpowiedzialnego za realizację projektu AInterior.
Przy projektowaniu takich wnętrz sztuczna inteligencja może być wykorzystywana głównie do automatyzacji powtarzalnych zadań, generowania różnych wariantów tych samych projektów oraz proponowania inteligentnych rozwiązań aranżacyjnych. W ocenie specjalistów Wydziału Architektury PK to ułatwia proces projektowy i sprawia, że praca w zespole projektowym jest efektywniejsza.
Innowacyjne warsztaty rozwijające kompetencje studentów
W ramach projektu zaplanowano serię kursów i warsztatów, które pomogą studentom zdobywać umiejętności związane z wykorzystaniem AI w projektowaniu wnętrz. Podczas pierwszych takich warsztatów, które odbyły się w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego (we współpracy z jego Laboratorium Przekształceń Środowiska Mieszkaniowego) na Wydziale Architektury PK, uczestnicy mieli stworzyć projekt miejskiego ośrodka dziennej opieki, przeznaczonego dla różnych grup społecznych (studenci, osoby starsze) ze zróżnicowanymi potrzebami. W ramach warsztatów studenci opracowywali projekt funkcjonalny centrum i za pomocą odpowiednich podpowiedzi (promptów) generowali wizualizacje projektu z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. W multidyscyplinarnych i międzynarodowych zespołach powstały bardzo zróżnicowane projekty.
Kompleksowe narzędzie AI do projektowania wnętrz
Warsztaty były pierwszym etapem szerszego zadania, jakim jest stworzenie narzędzia AI generującego obrazy i wizualizacje wnętrz zaprojektowanych zgodnie z zasadami inkluzywności. Bazując na doświadczeniach z warsztatów studenci opracowali zestaw słów kluczowych i promptów, które były testowane w trybie „text to image”. – Słowa kluczowe i odpowiednio sformułowane prompty umożliwiają określanie stylu wnętrza, palety kolorystycznej, do pewnego stopnia także układu funkcjonalnego oraz elementów dostosowanych do potrzeb różnych grup użytkowników, takich jak osoby starsze, dzieci czy osoby z ograniczoną mobilnością – mówi dr inż. arch. Karolina Dudzic-Gyurkovich z Katedry A3 Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, kolejna koordynatorka projektu AInterior.
Gotowe narzędzie, które ma być owocem projektu, pozwoli na szybkie generowanie różnorodnych wariantów projektowych stanowiących inspirację dla projektantów na etapie koncepcyjnym. Podobnie jak pozostałe tego typu narzędzia, generator obrazów opracowany w ramach projektu AInterior może ułatwić komunikację z inwestorami poprzez tworzenie atrakcyjnych wizualizacji pokazujących rozwiązania uwzględniające różnorodne grupy użytkowników w sposób jasny i przejrzysty. Pozwoli sobie lepiej wyobrazić inkluzywne wnętrza, które mają np. meble bez ostrych krawędzi, szerokie korytarze, odpowiednie naświetlenie itp.
AI dla architektów – szansa czy wyzwanie?
W ocenie specjalistów Politechniki Krakowskiej sztuczna inteligencja nie stanowi zagrożenia dla projektantów w tym sensie, że nie zastąpi ich pracy. – Narzędzia AI często nie uwzględniają kluczowych aspektów funkcjonalnych, ergonomicznych czy technicznych, które są niezbędne w profesjonalnym projektowaniu wnętrz. Ponadto rezultat ich pracy jest nieprzewidywalny. Możemy sterować pewnymi parametrami, jednak zawsze pozostaje doza niepewności co do ostatecznego rezultatu – przyznaje dr inż. arch. Karolina Dudzic-Gyurkovich.
Potwierdzają to dotychczasowe próby użycia AI w projektowaniu wnętrz. Koncern meblarski Ikea np. testuje w Stanach Zjednoczonych asystenta AI, który pomaga klientom komercyjnym wizualizować aranżacje pomieszczeń w oparciu o określone preferencje użytkowników. Ci mogą testować różne warianty ustawienia elementów czy kolorystyki pomieszczenia. Specjaliści PK podkreślają jednak, że samo ustawienie mebli to jeszcze nie jest projektowanie wnętrza. – Projektowanie to złożony proces, który wymaga znajomości problemów technicznych, instalacyjnych i wielu innych niekoniecznie widocznych na wizualizacjach, a które wpływają na możliwości aranżacji. Poza tym dobór materiałów wykończeniowych, ich właściwości użytkowe i estetyczne, a także znajomość zasad kompozycji przestrzennej to elementy, które wykraczają poza możliwości obecnych narzędzi AI – mówi dr inż. arch. Elżbieta Kusińska.
W rękach świadomego możliwości i ograniczeń projektanta sztuczna inteligencja może być jednak narzędziem ułatwiającym konceptualizację danego projektu i szybkie wykonywanie powtarzalnych czynności, które w modelu tradycyjnym zajmują cenny czas. Wizualizacje koncepcyjne przygotowane za pomocą AI mogą być inspiracją lub punktem wyjścia do dalszej pracy nad wnętrzem. – Może to przyspieszyć proces twórczy i pozwolić na eksperymenty z nietypowymi rozwiązaniami estetycznymi – mówi dr inż. arch. Karolina Dudzic-Gyurkovich.
Politechnika Krakowska na czele rewolucji technologicznej
Kontynuacja projektu AInterior będzie wiązała się z dalszym testowaniem i optymalizacją narzędzi sztucznej inteligencji, które pozwolą na tworzenie bardziej zaawansowanych, spersonalizowanych projektów. – Dodatkowo, planujemy włączenie większej liczby użytkowników w proces testowy, aby zbierać feedback i dostosować narzędzia do rzeczywistych potrzeb projektowych. Współpraca międzynarodowa będzie dla nas kluczowa, umożliwiając wymianę wiedzy i wspólne poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w połączonych obszarach inkluzywnego, zrównoważonego projektowania i projektowania wspomaganego przez AI – mówi dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK.
W projekcie AInterior (potrwa do 2027 r.) Politechnika Krakowska odpowiada za zarządzanie całym przedsięwzięciem badawczym oraz wprowadzenie kursów i modułów dotyczących projektowania inkluzywnego. Politechnika Mediolańska zapewnia wsparcie w zakresie zaawansowanych technik nauczania. Uniwersytet San Pablo oferuje doświadczenie w modelowaniu, AGH opracowuje technologie generowania obrazów AI, które będą wykorzystywane przez pozostałych uczestników projektu.
Działania realizowane w ramach projektu AInterior wpisują się w szerszy kontekst badań prowadzonych na Politechnice Krakowskiej – nad stosowaniem sztucznej inteligencji w projektowaniu. W trakcie zajęć fakultatywnych z projektowania wnętrz specjaliści PK rozwijają podejście, które pozwala na wykorzystywanie AI na różnych etapach procesu projektowego: od tworzenia moodboardów, poprzez generowanie inspirujących widoków aż do pracy nad ostatecznym obrazem danej przestrzeni. W badanie zastosowań sztucznej inteligencji przy projektowaniu wnętrz, jak również w projekt Ainterior, zaangażowani są pracownicy Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury PK: dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK, dr inż. arch. Karolina Dudzic – Gyurkovich, dr inż. arch. Elżbieta Kusińska oraz dr inż. arch. Paweł Tor.
(jp)
Na grafikach wizualizacje projektów grup studenckich z warsztatu studenckiego „Kraków – wnętrze inkluzywne”, organizowanego przez Politechnikę Krakowską w dniach 10-14 marca 2025 r. w Krakowie
Źródło: www.pk.edu.pl
